CÖMERTLİK

                     Cömertlik; bir Allah(cc) vasfıdır ki, pek çok esma-i ilahi Allah-ü Azimüşşan'ın cömertliğini beyan eder.

                     El-Kerim, Eş-Şekur, El-Macid, El-Vehhab, El-Mücib, El-Mukıt ve Zül Celali Vel İkram gibi pek çok esmasına cami olan sıfatıdır ki, cömertlik; cümle enbiya ve resullerin başta Efendimiz(sav) olmak üzere müşterek sıfatlarıdır ve kibar-ı ehlullah Hakk dostları bila istisna bu güzel ulvi ahlakla ahlaklanmışlardır. Cömertlik mümin sıfatıdır, Allah'ın(cc) itibar ettiği bir sıfat olup Kur'an-ı Kerim'de bu hususa çok yer verilmiştir ve cömertlerin indi ilahideki değeri ve mükafatı pek çok sure-i celilede beyan edilmiştir.

''O muttakiler ki gayba inanırlar, namazı kılarlar, kendilerine verdiğimiz mallardan zekat verirler. Onlar Rablerinden bir hidayet üzeredirler ve kurtuluşa ermiş ancak onlardır,''Bakara Suresi(3 ve 5) buyurarak kurtuluşa ermenin şartlarından olan zekatı, infağı şart koşar ki, bu da cömertliği gerektirir. 

''Bir de akrabaya, yoksula, yolcuya hakkını ver. Gereksiz yere de saçıp, savurma. Zira böylesi saçıp, savuranlar şeytanların dostlarıdırlar. Şeytan ise Rabbine karşı çok nankördür.''İsra Suresi(26-27)

''Mallarını gece ve gündüz gizli-açık hayra sarfedenler var ya, onların mükafatları Allah katındadır. Onlara korku da yoktur, üzüntü de çekmezler.''Bakara Suresi(274)

''Mallarını Allah yolunda harcayanların hali yedi başak verip, her başağında yüz dane bulunan danenin haline benzer. Allah dilediğine kat kat fazlasını da verir. Allah ihsanı bol olandır.''Bakara Suresi(261)

''Harcadığınız her nafakayı, adadığınız her adağı Allah mutlaka bilir ve mükafatını verir.''Bakara Suresi(270)

''Şüphesiz ki Allah zerre kadar haksızlık yapmaz. Zerre miktarı bir iyilik olursa onun sevabını kat kat artırır. Kendi canibinden başkaca da pek büyük bir mükafat verir.''Nisa Suresi(40) 

                İşte bu ayetlerden anlaşılan o ki, kul kendi yanındakilerin en güzelini Allah(cc) rızası için verdiği gibi, Allah-ü Teala da ona kendi nezdindekilerin en güzelini verecektir. Nitekim Cenab-ı Hak ''İyiliğin mükafatı iyilikten başka değildir,''Rahman Suresi(60) buyurur. 

''Rabbinizin mağfiretine ve takva sahipleri için hazırlanmış olan genişliği arzla sema genişliğindeki cennete koşun, hayırda yarışın,''Al-i İmran Suresi(133) gibi ayetler çoktur. İnfak; insanın Rabbimizin rızasına ve ahiret yurdunda pek çok sevap, mükafat ve izzete nail olmasına vesile olacağı gibi, pekçok şer ve azab-ı ilahiden korunmaya da sebeptir. 

''Sahavet, cömertlik kökü cennette, dalları dünyaya uzanmış bir ağaçtır. Kim ondan bir dala tutunursa onu cennete götürür. Cimrilik de kökü cehennemde, dalları dünyada bir ağaçtır. Kim de ona tutunursa cehenneme götürür.''Hz.Muhammed(sallallahü teala aleyhi vessellem)

''Müminin sadakası sahibini dünya afetlerinden, kabir azabından ve kıyamet gününün azabından muhafaza eder.''Hz.Muhammed(sav)

''Cömertlikte güneş gibi ol, tevazuda yer gibi ol, müminlerin ayıp ve kusurunu örtmede gece gibi ol, incinme incitme, af yolunu tut,''Hz.Muhammed(sav) buyurarak cömertliğin çeşitlerine de işaret etmiş oluyor ki, tevazu ehli olmak,ayıp ve kusurları örtmek, incinmeyip incitmemek de ayrı ayrı birer fazilet olup, gönül zenginliği ve cömertliğidir. İnfak ayetleri nazil olunca bilindiği gibi sahabe-i kiram hazeratı ne gibi imkana sahip iseler birbirleriyle yarış edercesine tasadduk etmişlerdi. Bu durumu görüp mahzun olan bir sahabi düşündü. ''Hiçbir şeyim yok''. Derken aklından şöyle birşey geçti, ''Ben de üzerlerinde hakkım olanlardan hakkımı almayayım, helal edeyim.'' Ve Rabbine münacat etti, ''Ya Rabbi! Kimde hakkım varsa hakkımdan vazgeçiyorum, onlara hakkımı helal ediyorum.''Bu tür infak Hakk katında pek muteber amel olarak kabul olmuştur. Bu hadise üzerine bir ayet nazil oldu; ''Onlar ki haklarından vazgeçerek infak ederler.''

                  Cömertlik pek çok hayırlara kapı açan bir vasıftır, Hak Teala'nın sıfatıdır. Cömertliğin kökü imana, merhamete ve şefkate dayanır. İmansız bir insanın cömert olacağı düşünülemeyeceği gibi , merhametsiz ve acımasız bir insanın da cömert olması düşünülemez. Bu açıdan cömertlik iman derecesine ve merhamet ölçüsüne bağlıdır ki, imanı kemale ermiş, merhamet ve şefkati inkişaf etmiş bir mümin, buhul olamaz. Cömertlik onun vasfı, ahlakı, karakteridir ki, bu kişiler de derecesine göre kemale ermiş, isar ehli olmuşlardır ve başkalarını nefislerine tercih ederler.

''O takva sahipleri ki, bollukta da darlıkta da Allah için infak ederler ve öfkelerini yutarlar, insanları affederler. Allah da bu şekilde davrananları sever.''Al-i İmran Suresi(134) Bu ayetten açıkça anlıyoruz ki, infak yalnız bollukta icra edilmekle sınırlı olmayıp, pek çok yönü olduğuna işaret edilmektedir. Cömertlik sadece zengin olup, malından tasadduk etmek değildir.

''Ya Aişe! yarım hurmayla da olsa canını cehennemden kurtar, yani sadaka ver'' diye buyurunca Efendimiz(sav), Hz.Aişe(ra) ''Ya Resulallah! Bu kadarcık şey sadaka olur mu?'' der. Bunun üzerine o server-i kainat(sav) ''Tabi Ya Aişe! Hatta o kadarı bulamazsan bir tatlı dil, bir güler yüz de sadakadan sayılır,'' diyor. Ve Zilzal Suresini okuyarak konuya açıklık getiriyor. Ayette 'zerre kadar yapılan hayrın karşılığı görülecektir' buyurulmaktadır. Her mümin cömert olabilir. Demek ki cömertliğin şartı zenginlik değildir. (bollukta darlıkta infak etmek, öfkeyi yutmak, insanları affetmek,...) Velhasıl kalbi yumuşak, merhametli, şefkatli, gönlü zengin olan müminin vasfıdır cömertlik. 

''Yalnız iki kişiye gıpta edilir, biri Allah'ın mal veripte Hakk yolunda harcamaya muvaffak kıldığı kişi, diğeri de Allah'ın ilim verip Hakk yolunda ilminden infak eden kişi'' Hz.Muhammed(sav)

''Siz yeryüzündekilere merhamet edin ki, gökyüzündekiler de size merhamet etsinler.'' Merhametin en olgun tezahürü infaktadır ki, bir kulluk vazifesidir. Merhamet eden infak eder. İnfak eden de ikrama nail olur. 

''Mallarını Allah yolunda hayra verip de sonra başa kakmayanların, gönül kırmayan(onlara iyi davranan) kimselerin Allah katında kendilerine has mükafatları vardır. Onlara korku olmadığı gibi üzülmeyeceklerdir de.'' Evet, cömert olmak izzete götürür, buhul olmak ise zillete düşürür.