MUHTELİF AYET VE HADİSLER

Resûlullah'ın(sav) duası: ''Allahım! Senden hidayet, takva, iffet ve gönül zenginliği istiyorum.''

''Allahım! Kur'an'ı bizim için her türlü hastalıktan şifa, dünyada ve öldükten sonra candaş, dünyada ve kabirde yoldaş, kıyamette şefaatçi, sırat üzerinde Burak, cehenneme karşı set, cennette arkadaş ve bütün hayırlara sevk eden rehber ve önder kıl. Bunu fazlın, cömertliğin, keremin ve rahmetinle lütfeyle. Ey merhametlilerin en merhametlisi ve cömertlerin en cömerti duamızı kabul buyur. Allahım! Kendisine hak ile batılı ayırt eden Kur'an-ı Hakim'in indiği zata  Efendimiz'e(sav) ve O'nun bütün aile ve ashabına salât ve selâm eyle. Amin.

MUHTELİF HADİSLER

Hz.Muaz bin Cebel(ra) der ki; Resûl-ü Ekrem'e geldim ve 'Bana bir tavsiyede bulun' dedim. Efendimiz(sav) şöyle buyurdu; 'Elinden geldiği kadar Allah'a karşı takva sahibi ol. Bulunduğun her taşın ve her ağacın yanında Allah'ı zikret, işlediğin kötü işten dolayı da gizlisine gizlice, açığına açıkça Allah'a tövbe et.''

''Zekâtınızı vermekle malınızı muhafaza, fukaraya tasadduk ile hastalarınızı tedavi, dua ve tazarru ile belâ ve mesâibi reddediniz.''

''Kim kendisine sığınanın dileğini imkânı olduğu halde keser, ikmal etmezse, Allah-ü Tealâ da onun dileğini kat eder(yani keser).''

EY İNSANLAR! ARANIZDA SELÂMI YAYINIZ

''Her kim varlığını Hakka ibadete ve (taate), O'nun yolunda hizmete adarsa, Cenâb-ı Hak da o kulunun her ihtiyacını karşılar ve onu hiç ummadığı yerlerden rızıklandırır. Kim de tamamen dünyaya dalar, Rabbini unutursa Allah da onu dünya yurdunun mihnetleri ve meşakkâtleriyle başbaşa bırakır.'' Hadis-i şerif

''Kardeşini güler yüzle karşılamaktan ibaret de olsa hiçbir iyiliği hor görme.'' Hadis-i şerif

''(Kendisini fuhşa salmış bir kadın) bir gün çok susamış, dili damağı birbirine yapışmış bir vaziyetteyken bir kuyuya rastladı. Kuyuya inip kana kana su içti ve susuzluğunu giderdi. Yukarı çıkınca kuyunun kenarında zor nefes alan, susuzluktan dili sarkmış, toprağı yalayan bir köpek gördü. Bu da benim gibi çok susamış deyip tekrar kuyuya indi, çarığını su ile doldurup onu dişleri arasında tutarak dışarı çıktı ve köpeği suladı. Allah-ü Tealâ bu davranışından dolayı onun günahlarını affetti.'' Hadis-i şerif

Bu hadisi şerh eden âlimlerin görüşü; Allah(cc) o kadını hidayet eyledi ve kadın günahlarına tövbe edip, nefsini ıslah eyleyerek salihler zümresine katıldı.

MUHTELİF AYET VE HADİSLER

''Ey iman edenler! Akitlerinizi yerine getirin.'' Mâide Sûresi(1)

''Verdiğiniz sözü yerine getirin. Çünkü verilen söz sorumluluğu gerektirir.'' İsrâ Sûresi(34)

''Kim ahdini bozarsa ancak kendi aleyhine bozmuş olur, kim de Allah ile olan ahdine vefa gösterirse Allah ona büyük bir mükâfat verecektir.'' Fetih Sûresi(10)

MUHTELİF AYET VE HADİSLER

''Bir müminin diğer bir mümine gıyabında duasından daha çabuk kabul edilen hiçbir dua yoktur.'' Hadis-i şerif

Efendimiz'in(sav) dualarından;

''Allahım! Senin gazabından rızana, azabından affına ve Sen'den yine Sana sığınırım. Seni lâyık olduğun şekilde medh-ü senâdan âcizim, Sen kendini nasıl medh-ü senâ etmişsen öylesin.''

''Dua ibadettir, ibadetin iliği ve özüdür. Allah katında O'na dua etmekten daha kıymetli bir şey olamaz. Allah kendisinden bir şey istemeyeni(yani dua etmeyi kendisine yedirmeyeni) azâba uğratır. Sıkıntı ve darlık zamanında duasının kabul olmasını isteyen kimse, bolluk ve rahatlık zamanında da duayı bol yapsın. Rabbimiz Hayy ü Kerim'dir. Bir kul elini açınca onu boş bırakmaz. Kime ki dua kapıları açılmıştır, ona hikmet kapıları açılmış demektir. Dua; rahmet kapılarının anahtarı, müminin silahı, dinin direği, göklerin ve yeryüzünün nurudur.'' Hadis-i şerif

CEMAAT, NİKÂH, İLİM

''Birlik ve beraberlikten (cemaatten) ayrılmayın. Kurdun sürüden ayrılan koyunu kaptığı gibi şeytan da birlikten ayrılan insanı kapar, vesveseye atar. Allah'ın lütuf ve ihsanı birlikte olanların üzerinedir. Ayrılıp dağılanlara değil!'' Hadis-i şerif

''Büyüklere saygı göstermeyen, küçüklere sevgi beslemeyen bizden değildir.'' Hadis-i şerif

Not: ''Bizden değildir'' kelimesini iyi anlamak gerekir. Bu ve başka hadislerde 'bizden değildir' beyanına muhaddisler şöyle açıklama getiriyorlar; ''Bizim İslâmi prensiplerimiz, düsturlarımızdan değildir''. O kişiler 'bizden, İslâm'dan değildir demek yanlış anlayıştır. 

MUHTELİF AYET VE HADİSLER

Ebu Hureyre(ra) anlatıyor: ''Kendim için bir ağaç dikiyordum, Efendimiz(sav) yanıma uğradı ve; Ey Ebu Hureyre! Şu diktiğin nedir? diye sordu. Ben de; Kendim için bir fidan dikiyorum, cevabını verdim. Efendimiz aleyhissalâtü vesselâm; Sana, senin için daha hayırlı dikecek bir fidan göstereyim mi? buyurdu. Ben de; Göster Ya Resûlallah! dedim. Bunun üzerine Efendimiz(sav); Sübhanallahi velhamdülillâhi ve lâ ilâhe illallahu vallahü ekber (Meâli; Allah bütün noksan sıfatlardan münezzehtir, bütün hamdler O'na mahsustur, Allah'tan başka ilâh yoktur, Allah en büyüktür) Bunu söylersen her bir kelimesi için sana cennette bir ağaç dikilir,'' buyurmuştur. 

İNFAK, HELÂL-HARAM

''Kim Allah rızası için bir bağırtlak kuşunun yuvası kadar bir mescit inşa ederse, Allah onun için cennette bir köşk inşa eder. (Yani kuş yuvası kadar da olsa katkıda bulunmak.)

''Bir de sana neyi infak edeceklerini soruyorlar. De ki; 'afv' etmek. İşte Allah ayetlerini size böyle açıklar.'' Bakara Sûresi(219)

Bu ayet-i kerime ile infak etmenin ayrı bir yönü haber verilmekte, açık bir beyanla kişinin hakkı olanlardan hak talep etmeyip afv etmesi, hakkını helâl etmesinin de ayrı bir infak olduğu beyan olunmaktadır. 

DUA, YEMİN

''Rabbimiz bize gözümüzü aydınlatacak eşler ve zürrüyetler bağışla ve bizi takva sahiplerine önder kıl.'' Furkân Sûresi(74)

''İşte onlara sabretmelerine karşılık cennetin en yüksek makamı verilecek ve orada (onlar) hürmet ve selâmla karşılanacaklardır. (Onlar) orada ebedi kalacaklardır. Orası ne güzel bir yerleşme (ikâme) yeridir.'' Furkân Sûresi(75-76)

''Resûlüm! De ki, kulluk ve yalvarmanız olmasa Rabbim size ne diye değer versin ...''Furkân Sûresi(77)

GÜNAHLAR, SEVAPLAR

''Hiçbir kimse midesinden daha tehlikeli bir kap doldurmamıştır. Halbuki insana kendisini ayakta tutacak kadar bir kaç lokma yeter. Muhakkak çok yemesi gerekiyorsa midesinin üçte birini yemeğe, üçte birini içeceğe, üçte birini de boş bırakarak nefesine ayırsın.'' Hadis-i şerif

Çıkan ders:

Efendimiz(sav) yemeğe içmeye bir ölçü getirmiştir. Her konuda olduğu gibi yeme içme konusunda da müminin ölçülü davranması gerektiğini beyan etmiştir.

''Ben sizin hakkınızda ancak mideleriniz ve tenâsül uzuvlarınız hususunda aşırılıktan ve nefsâni sapıklıklardan korkuyorum.'' Hadis-i şerif

NAMAZ

''Sana vahyedilen kitabı oku ve namazı kıl. Şüphesiz ki namaz hayâsızlıktan ve kötülükten alıkoyar. Allah'ı anmak elbette en büyük ibadettir. Allah yaptıklarınızı bilir.'' Ankebut Sûresi(45)

Kısa bir açıklama:

(İnnesselâte teriha anil fahşa-i vel münker) ''Şüphesiz ki namaz hayâsızlıktan ve kötülükten alıkoyar.'' Ayette hayâsızlık ve kötülük diye tercüme edilen fahşa ve münker kelimelerinin anlamı daha kapsamlıdır. Fuhşiyat alenî, açıktan işlenen bütün çirkinlikleri, edepsizlikleri ve ahlâk dışı davranışları ifade eden bir kelimedir. Münker de aklın ve şeriatın beğenmediği bütün uygunsuzlukları, kötü davranışları ve günahları ifade için kullanılır. Gerçekten şuurla kılınan bir namaz, namaz dışında da insanı her türlü çirkinliklerden, uygunsuz davranışlardan ve edep dışı hareketlerden alıkoyar. Günde 5 defa, günde 40 defa Rabbi huzurunda (iyyâke na'budü ve iyyâke neste'in) ''yalnız Sana kulluk ederim'' diyen bir musallinin elbette kötülüklerden uzak durması ve takva dairesi içinde olması gerekir.

SU-İ EDEP

''Kim kendine gelen fakirliği hemen halka intikâl ettirirse (yani onlara açarak 'anlatarak' dilenmeye kalkarsa) onun fakirliğinin önüne geçilmez. Kime de fakirlik gelir, onu Allah'a açarsa Allah ona er veya geç rızkıyla imdat eder.'' Hadis-i şerif

''Kişinin iplerini alıp dağa gitmesi, oradan sırtında bir deste odun getirip satması onun için insanlara gidip dilenmesinden daha hayırlıdır. İnsanlar istediğini verseler de vermeseler de.'' Hadis-i şerif

ANA-BABA HAKKI

''Ana-babaya iyilik etmek nafile namaz, oruç ve hac faziletlerinden (üstündür) daha faziletlidir.'' Hadis-i şerif

''Evlâdın ana-babaya asi olması halinde eğer ona lânet ederlerse (yani ana veya baba evlâdına lânet ederse) bu lânet evlâdı kendilerinden koparır. Kim ki ebeveynini (ana-babasını) razı ederse Yaradan'ını razı etmiş olur.  Kim de ebeveynini üzerse Yaradan'ını gazaplandırmış olur. Kim ki ana-babasına yetişir de onlara bakmaz, iyilik etmez ve kendisinden razı eylemezse Allah korusun cehenneme gider.'' Hadis-i şerif

İSTİKAMET

''İyilik ve fenalık bir değildir. Ey inanan kişi! Sen fenalığı en güzel şekilde sav, o zaman seninle arasında düşmanlık bulunan kişinin yakın bir dost gibi olduğunu görürsün.'' Fussilet sûresi(34)

SELÂM, İYİLİK, DUA

''Hikmet on parçadır. Dokuzu uzlette, diğer biri de sükûttadır. Yani malayaniyi terk, kendisini ilgilendirmeyen ve lüzumsuz herşeyden dilini hıfzeylemektir.'' Hadis-i şerif

''İşlerde istihare eden yani, Allah'tan hayır dileyerek rızasına muvafık hareket edenler zarar etmezler.'' Hadis-i şerif

ZİKİR

Ebu Hureyre'den(ra) rivayetle; ''Kelima tani habibe tani ilerRahmani hafife tani alel lisani sağiratani fi mizani, sübhanallah vebi hamdihi sübhanallahil azim.'' İki kelime vardır ki; Rahman Tealâ'ya sevgili, lisanda hafif, mizanda ağır. Her kim bu kelimeleri günde yüz kere zikrederse yani 'sübhanallah ve bihamdihi' derse o kimsenin hataları deniz köpüğü kadar da olsa dökülür, yani mağfiret olur. Bu hadis-i şerif müminler için büyük bir tebşirdir. 

İSTİĞFAR VE MÜNACAT

''Allahümme veffiknâ ilâ mâ tühibbü ve terdâ''

''Allahım! Bizi kendi isteğimiz değil; Senin hakkımızda razı olacağın, rıza ve hoşnutluğunu kazandıracak işlere muvaffak eyle.''

''Rabbimiz bize gözümüzü aydınlatacak eşler ve zürriyetler bağışla ve bizi takva sahiplerine önder kıl.'' Furkan  Sûresi(74)

''Rabbim! Bana ve ana babama lütfettiğin nimetlerine şükretmemi ve razı olacağın yararlı işler yapmamı temin et(ihsan et). Benim için zürriyetim(evlâd-ı iyâl) için de iyiliği devam ettir. Ben Sana döndüm ve elbette ki ben müslümanlardanım.'' Ahkâf Sûresi(15)

NİYET VE İHLÂS

''Allah-ü Tealâ sizin yüzlerinize, mallarınıza bakmaz ve lâkin kalplerinize ve amellerinize bakar.'' Hadis-i şerif

''Yapılan işler niyetlere göre değerlenir. Herkes yaptığı işin karşılığını niyetine göre alır. Kimin niyeti Allah ve Resûlü'ne hicretse eline geçecek sevap hicret sevabıdır. Kimin de elde edeceği bir dünyalığa veya nikâhlamak istediği bir kadınaysa, onun hicreti de niyet ettiği şeye göre değerlenir.'' Hadis-i şerif

Bu hadisin beyan sebebi;

Sahabilerden bir topluluk Resûlullah'ın(sav) emriyle Mekke'den Medine'ye hicret ederken, aralarından birinin  evlenmek istediği bir kadının daha önce Medine'ye gitmiş olmasından dolayı o kadınla nikâhlanmak maksadıyla yola çıktığını söylemesi üzerine, Efendimiz(sav) bu hadisle niyetin önemine işaret etmiştir. 

Hadisten öğrendiklerimiz;

1) Yapılan işlerden sevap kazanmak için o işlere iyi bir niyetle başlamak gerekir,

2) Niyetin kalben yapılması önemli olduğu için bunu ayrıca dille söylemek şart değildir,

3) Allah rızası gözetilmeden yapılan işlerden sevap kazanılmaz,

4) İnsan göründüğü gibi olmalı dünyevi bir çıkar için dini dünyaya alet etmemelidir,

5) İhlâs, niyet sağlamlığı ve niyet doğruluğu demektir.

GÜZEL AHLÂK

''Ben güzel ahlâkı tamamlamak üzere geldim.'' Hazreti Muhammed(sav)

''Ben kötü tabiatları bertaraf etmek(ortadan kaldırmak) üzere gönderildim. Din (yalnız) temenni ile olmaz.'' Hadis-i şerif

''Başkaldıran, serkeşlik eden müstesna ümmetimden herkes cennete girecektir.'' Sahabi sorar; Ya Resûlallah! Serkeşlik eden, başkaldıran kimdir? Efendimiz(sav) cevaben; Bana itaat eden cennete girer, bana isyan eden de muhakkak baş kaldırmış ve serkeşlik etmiştir. Bana itaat eden Allah'a itaat etmiştir, bana isyan eden de hiç şüphesiz Allah'a isyan etmiştir'' Hadis-i şerif

Bu ve benzeri hadislerin muhtevası şu ayete muvafıktır; 

''Allah buyurur; kim Resûl'e itaat ederse muhakkak ki Allah'a itaat etmiştir, kimde yüz çevirirse(sakın üzülme) zira Biz seni onların üzerine günahlarından koruyucu olarak göndermedik.'' Nisa Sûresi(80)

KUR'AN TİLÂVETİ

''Kur'an okuyun. Çünkü Kur'an O'nu okuyana kıyamet günü şefaatçi olarak gelecektir. Bakara ve Âl-i İmran sûrelerini okuyun, çünkü onlar kıyamet gününde iki bulut yahut iki gölge veya iki fırka kuş gibi gelecekler ve okuyucularını müdafaa edeceklerdir.'' Hadis-i şerif

İzah; Hadis-i şerifte geçen bu sûreleri okuyanlar için iki gölge, iki bulut ve iki fırka kuşlar gibi gelecekler denmesine âlimler şöyle mana vermişler; iki bulut anlamadan okuyanlar için, iki bulut gibi anlayarak okuyanlar için, iki gölge gibi manasını anlayarak okuyup başkalarına da öğretenler için de kuş sürüleri gibi sevap verileceğinin anlamını çıkarmışlardır 

İLİM

''Ya Eba Zer! Sabahladığında Kitabullah'tan bir ayet öğrenmen, senin için yüz rekât namaz(nafile namaz) kılmandan daha hayırlıdır.'' Hadis-i şerif

''Sabahladığında ilimden bir bab öğrenmen sana bin rekât namaz kılmandan daha hayırlıdır.'' Hadis-i şerif

Hadislerden Öğrendiklerimiz;

1) Hadiste işaret edilen namaz nafile namaz olup, ilim öğrenmenin nafile namaz gibi kutsal bir ibadetin fevkinde olduğuna işaret eder.

2) İlmin fazileti cümle güzel amellerin fevkinde olup, hiçbir nafile ibadetle kıyaslanmayacağı gerçeği anlatılmak istenmiştir.

3) İlmin değeri çok büyüktür ki, ilme teşvik babından Efendimiz(sav) böyle bir yorumla ümmetini uyarmıştır.

4) İlimsiz hiçbir şeye nailiyatın mümkün olmadığı ve olmayacağı muhakkaktır. İman dahi ilme muhtaçtır. İnsanın iman etmesi için önce bilmesi gerekir.

SEVGİ VE YARDIMLAŞMA...

''Ey iman edenler! Selâmı yayınız, yemek yediriniz, akrabalarınızla alâkanızı kesmeyiniz, onlara yardımlarınızı devam ettiriniz, insanlar uyurken siz namaz kılınız, bu sayede selâmetle cennete girersiniz.'' Hadis-i şerif

Açıklama;
1) Bazı sünnetlerin yerine getirilmesi ve müstehapların yapılması cennete girmeye vesile teşkil eder.

2) Selâmı yaymak, fakir, yoksul ve muhtaçlara yemek yedirip ikramlarda bulunmak, yakın akraba ile ilişkileri kesmemek ve gece ibadetine devam etmek cennete girmeye vesile teşkil eden güzelliklerdir. 

AF VE MÜSAMAHA

''Cömertlikte güneş gibi ol, ayıp ve kusurları örtmede gece gibi ol, tevâzuda yer gibi ol, incitme incinme af yolunu tut.'' Hadis-i şerif

''Bir kimseden kardeşi özür diler de özrünü kabul etmezse, onun günahı müslümanların yolunu kesip onlardan haraç alanın günahı gibidir.'' Hadis-i şerif

''Ya Eba Zer! Nerede olursan ol Allah'tan kork, fenalığa karşı iyilik et, halk ile daima iyi geçinmeye bak, halka mülayemette bulun.'' Hadis-i şerif

SADAKA

''Mallarını gece ve gündüz, gizli ve açık hayra sarfedenler var ya onların mükâfatları Allah'ın yanında onlara korku yoktur, üzüntü de çekmezler.'' Bakara Sûresi(274)

''Mallarını Allah yolunda harcayanların durumu yedi başak verip, her başağında yüz dane bulunan tohumun haline benzer. Allah dilediğine kat kat fazlasını da verir. Allah ihsanı bol olandır, hakkıyla bilendir.'' Bakara Sûresi(261)

KALP KATILIĞI

''Allah'ı unutarak lüzumsuz konuşmalara dalmayın. Çünkü Allah hatırlanmadan yapılan uzunca konuşmalar kalbi katılaştırır. Allah'tan en uzak olanlar ise kalbi katı olanlardır.'' Hz.Muhammed(sav)

''Dikkat edin, emel ve arzularınız uzayıp, size ecelinizi unutturmasın. Aksi takdirde kalpleriniz katılaşır.'' Hz.Muhammed(sav)

İzahı; Her iki hadis-i şerifte de kalp katılığına sebep olan şeyler hatırlatılıyor. Kalp katılığına sebebiyet veren pek çok şeylerden birinin de lüzumsuz konuşmalar olacağına dikkatleri çekiyor. Allah(cc) hatırlanmadan uzun uzun konuşmalarIN ve emel ve arzuların uzayıp gitmesinin (ölümü hatırlamamak')kalp katılığına sebebiyet veren faktörlerden olduğunun altı çizilmiş oluyor.   

KARDEŞİNİN AYIBINI ÖRT...

Hz.Mesleme'den(ra) rivayetle; ''Bir kimse bir müslümanın ayıbını örterse, Allah-ü Tealâ da onun ayıbını dünyada ve ahirette örter. Bir sıkıntısını giderirse, Allah-ü Tealâ kıyamet gününün sıkıntılarını ondan giderir. Kim müslüman kardeşinin hacetini görürse, Allah-ü Tealâ da onun hacetini görür.'' Hz.Muhammed(sav)

Îzahı; Efendimiz(sav) bu hadislerinde açık bir ifade ile yapılan amellerin kendi cinsinden karşılık göreceğine işaret buyuruyor.

YA HAYIR SÖYLE YA DA SUS..

Hz.Enes'den(ra) rivayetle; ''Gıybet eden kimsenin kefareti; o kimseyi, yani gıybetini ettiği şahsın kusurunu  Allah'ın affetmesi için istiğfar etmesidir. Yoksa tövbesi kabul olmaz. İlla gıybet ettiği kimse ile helâlleşmedikçe.'' Hz.Muhammed(sav)

SÖZ

Ebu Hureyre'den(ra) rivayetle; 

''Kul, Allah'ın hoşnut olduğu bir sözü önemsemeden söyleyiverir de, Allah onun derecesini yüceltir. Yine bir kul Allah'ın gazabını gerektirecek bir sözü hiç önemsemeden söyleyiverir de, Allah onu bu sözü sebebiyle cehennemin dibine atar.'' Hz.Muhammed(sav)

NEFİS

''Ne mutlu o kişiye ki, kendi nefsinin ayıpları ile uğraşır da başkalarının ayıpları ile meşgul olmaz.'' Hz.Muhammed(sav)

Îzahı; Mümine yaraşan o ki, kendi eksik ve kusurlarını araştırıp, bunları düzeltmeye çalışıp da başkalarının kusurları ile meşgul olmamasıdır. Adeta kendi nefsine karşı savcı, din kardeşine karşı avukat muamelesi yapmasıdır. 

MÜFLİS

Efendimiz(sav) sahabeye sorar; ''Müflis kimdir?'' Sahabe-i kiram hazretleri ''Bizim bildiğimiz müflis, malı olmayan veya olup da herhangi bir sebeple elinden çıkan yani iflas edendir,'' diyerek cevaplar. 

Bunun üzerine Efendimiz(sav) şöyle buyurmuştur; 

''Kıyamet günü bir kul mahşer yerine getirilir. Hesabı görülmek üzere amel defterleri açılır. Bu kişinin kabul olmuş pek çok güzel amelleri  mevcuttur. Namaz, oruç, hac, umre, infak, zekât, sadaka, ibadet-i taat gibi. 

ZİNADAN EŞET...

''El gıybeti min eşeddüz zina.'' Hz.Muhammed(sav)

İzahı; Öyle gıybetler olur ki, zinadan eşettir. Yani; insanlar üzerinde yaptığı tahribat büyük olup, yuvaların yıkılması, husûmetin artması, insanlar arasında adavet, soğukluk, tefrika gibi pek çok fitnelere sebebiyet vermesi söz konusudur. 

Efendimiz(sav) bu hususta da ümmetini uyararak, 'zinadan şedid' olduğu ifadesini kullanmıştır ki, tehlikenin boyutuna dikkatleri çekmek istemiştir. Bir başka tehlikesi ise, kul haklarına sebebiyet vermesidir. Zina her ne kadar fena, iğrenç bir fiil olsa da kul hakkı olmayabilir. Zinanın vebâli, cezası çok büyük olduğu için, gıybetin cezasının da o denli büyük olduğuna işaret edilmiş oluyor. 

HUCURAT SÛRESİ

Allah-ü Tealâ buyurur; Müminler ancak kardeştirler, öyleyse kardeşlerinizin arasını düzeltin ve Allah'tan korkun ki esirgenesiniz.(10)

HÜMEZE SÛRESİ

''Arkadan çekiştirmeyi, yüze karşı eğlenmeyi âdet edinen herkesin vay haline! O ki mal toplamış ve onu sayıp durmuştur.''(1-2)

SORUMLUSUN...

''Hakkında kesin bilgi sahibi olmadığın şeyin ardına düşme, çünkü kulak, göz ve gönül, bunların hepsi ondan sorumludur.'' İsra Sûresi(36)

SÖZ...

''İnsan hiç bir söz söylemez ki, yanında onu gözetleyen bir melek yazmaya hazır bulunmasın.'' Kâf Sûresi(18)

Îzahı; Bu ayet-i kerime dilin korunması ve ağız disiplini konusunda en temel ve en genel esâsı bildirmektedir. Güzel veya çirkin, hayır veya şer ağızdan çıkan her sözün kaydedileceğini hiç bir şüpheye yer bırakmayacak kesinlikte ortaya koymaktadır. 

Böylesine yakından bir tâkip, tespit ve denetime tâbi olduğunu bilmek dili koruma konusunda alınabilecek en etkili tedbirdir. İnsan neşeli ve üzüntülü anında ağzından çıkan her sözün kelime kelime hesabını vereceğini unutmamalıdır. 

KALBİNE İMAN YERLEŞMEYENLER...

''Ey dili ile îman edip, kalbine iman yerleşmeyenler! Gıybet etmeyin, insanların gizli şeylerini araştırmayın. Çünkü bir müslümanın sır perdesini yırtıp, gizli şeylerini açığa vuranın, Allah-ü Tealâ sır perdesini yırtar, kötülüklerini meydana çıkarır.'' Hadis-i şerif

SABREDENLERİ MÜJDELE!..

''Muhakkak sizi biraz korku, biraz açlık ve mallardan, canlardan, ürünlerden biraz eksiltmekle deneriz, sabredenleri müjdele.'' Bakara Sûresi(155)

''Yeryüzünde ve kendi nefislerinizde uğradığınız hiçbir musibet yoktur ki, biz onu yaratmadan önce bir kitapta(Levh-i Mahfuz'da) yazılmış olmasın. Şüphesiz bu Allah'a göre kolaydır. Böylece elinizden çıkana üzülmeyesiniz ve Allah'ın size verdiği nimetlerle şımarmayasınız. Çünkü Allah kendini beğenip, övünen hiçbir kimseyi sevmez.'' Hadîd Sûresi(22-23)

''Ey iman edenler! Sabrederek ve namaz kılarak Allah'tan yardım dileyin. Şüphe yok ki, Allah sabredenlerle beraberdir.'' Bakara Sûresi(153)

''(Tâlût'un askerleri) Câlût ve askerleriyle karşı karşıya gelince şöyle dediler; Ey Rabbimiz! Üzerimize sabır yağdır, ayaklarımızı sağlam bastır ve şu kâfir kavme karşı bize yardım et.'' Bakara Sûresi(250)

''Onlar öyle kimseler ki, Allah anıldığı zaman kalpleri titrer, başlarına gelene sabrederler, namaz kılarlar ve kendilerine verdiğimiz rızıktan (Allah için) harcarlar.'' Hac Sûresi(35)

''Yavrucuğum! Namazı kıl, iyiliği emret, kötülükten vazgeçirmeye çalış, başına gelenlere sabret. Doğrusu bunlar azmetmeye değer işlerdir.'' Lokman Sûresi(17)

SABIR

''(Resûlüm!) De ki; eğer Allah'ı seviyorsanız bana tâbi olun ki, Allah da sizi sevsin ve günahlarınızı bağışlasın. Allah son derece bağışlayıcı ve esirgeyicidir.'' Âl-i İmran Sûresi(31)

''Andolsun ki, Resûlullah, sizin için, Allah'a ve ahiret gününe kavuşmayı umanlar ve Allah'ı çok zikredenler için güzel bir örnektir.'' Ahzâb Sûresi(21)

''Sabredin, genişliği beklemek ibadettir. Eleminden şikayet etmemek, musibetini anlatmamak Allah-ü Zülcelâl'i tâzimden ve O'nu bilmekten ileri gelir.'' Hz.Muhammed(sav)

BİR ÖĞÜT...

Abdülkâdir(ks)'dan bir öğüt...

Ümitsizliğe kapılma, yapan Allah'tır(cc). Bir darlık gelir, az sonra geçer, gider. Sen sabırlı olmaya bak. Belâdan kaçma, sabırlı ol. Peygamberlik hâlini ele al. İçinde belâ ve sabır vardır. Velâyet hâlini al. 

İçinde darlık, yanında da sabır mevcuttur. Belâlar da onunla def olur. Belânın olmadığı yerde sabır da bulunmaz Belâdan kaçan sabrı bir yana atar, sabrı bırakan da cümle mânevi hâllerden mahrum olur. 

BİR HAK DOSTUNDAN...

İnsan yetmezin çocuğu olmalı, madden tok gözlü kanaatkâr olmalı. Buna rağmen mânen doyumsuz olmalı. O hep ashâb-ı kiram hazretleri gibi 'heblin mezid, heblin mezid' demeli. Yani daha yok mu deyip, sürekli ukba yamaçlarına tohum atma şevki, heyecanı, coşkusu içinde olmalı. 

TEVBE

Bir mümin rüyasında Efendimiz'i(sav) görür, tanır. Fakat Efendimiz(sav) onun yüzüne bakmaz. O kişi;

-Ya Resûlallah! Ben Senin ümmetindenim, der. Efendimiz(sav) ise;

-Ben seni tanımıyorum, diye cevap verir. O şahıs;

SADIK KULUN DOSTLARI

Rabbimiz Kur'an-ı Kerim'inde sadık kulun dostunun melekler olacağını beyanla şöyle buyurmaktadır;

''Onlar ki ahdine vefa ederler ve verdikleri sözü yerine getirirler.''

HAK DOSTLUĞU

Kıyamet gününde, kula Allah'a(cc) dostluğu kadar itibar edilir. Bunun bir yolu da Hakka dost olanlara dost olabilmektir. ''Dost dostunu Dost'a götürür'' görüşünü iyi değerlendirmek gerekir.

MUHABBET

Her hayırlı muamelâtın altında muhabbet vardır. Din muhabbetle yaşanır. Asıl muhabbet Cenâb-ı Hakka muhabbettir ki, ayette ''Allah onları sever, onlar da Allah'ı sever'' buyuruluyor. Dünyevi muhabbetler ilâhi muhabbetlere basamak haline gelmeli. Leylâ ve Mecnun hikayesinde gördüğümüz gibi. Mecnun'un esas zaferi Leylâ'ya takılıp kalmaması. Kimi insanda Leylâ paradır, mal mülktür, kimilerinde makam ve mevkidir. 

BİZİM HÂLİMİZ NE OLACAK?

Efendimiz'in(sav) yanına bir şahıs geldi ve şöyle dedi; ''Bana Kur'an'dan bir şeyler öğret.'' Efendimiz(sav) buyurdu; ''Başında elif, lâm, râ olan sûrelerin üçünü oku!'' O zat; ''Ya Resûlallah! Benim yaşım iyice ilerledi. Hafızam zayıf,'' dedi. 

DÜNYA SEVGİSİ

Peygamber Efendimiz(sav); ''Dünya sevgisi günahların anasıdır,'' buyurur. Nedir dünya sevgisi, tutkusu? Para, mal, mülk, vs kulu Allah'tan(cc) uzaklaştıran herşey. 

SALİH AMELLER

En çok dikkat edilmesi gereken hususlardan birisi de işlenen sâlih amelleri koruyabilmek. İnsan saf, duru bir niyetle, ihlâsla güzel bir amel işler. Sonra bu amelini çeşitli yollarla kaybedebilir. Hayrın içine şer karışabilir.

ZİKİR

Zikir cehrî ve hafî olarak iki ana kaynakta mütalâa edilir.İman konusunda da bu iki şart elzemdir. Yani dil ile ikrar, kalp ile tastik. Kalp ile tastik, dil ile ikrardan öncelik arzeder. 

İFFETİNİ KORU...

''Emânete hıyanet etme, verdiğin sözü yerine getir, iffetini koru.'' Hz.Muhammed(sav) 

Hadis-i şerifte geçen iffetini koru konusu şöyledir; İffet için kısaca utanç verici davranışlardan korunmaktır denebilir. Genelde iffet namusun korunması anlamında ise de Allah'a(cc) isyanın her biri birer iffetsizliktir.

VERDİĞİN SÖZÜ YERİNE GETİR...

''Emânete hıyanet etme, verdiğin sözü yerine getir, iffetini koru.'' Hz.Muhammed(sav)