1.Dil ile yapılan gıybet,
2.Hümeze, lümeze diye beyan olunan; kaş, göz ve diğer uzuvların hareketleriyle yapılan gıybet,
3.Yazı ile yapılan gıybet,
4.Soy-sop ve cemaatler hakkında yapılan gıybet,
5.Nemime; insanların arasını açmak ve husumete sebep olmak, söz taşımak ki bu, gıybetten daha ağır bir günahtır. Çünkü koğuculuk yapan, ara bozmaya niyet etmiştir. Bunlara nemmam denir.
6.Kattat; bunlar insanların haberi olmadan sır olan konuşmaları gizlice dinlerler, gidip başkalarına haber verirler, kulak hırsızlığı yaparlar. Hatta kulak misafiri oldum gibi ifadeler kullanırlar. Bunun vebali de çok ağırdır.
7.Üstü kapalı gıybet; 'falan kişiyi bana sor, ben onun hakkında çok şey biliyorum ama, söylemem,' gibi ifadeler kullanıp, böylelikle gıybet ettiğini zanneden zavallılardır. Halbuki pek çok suizana sebebiyet vermiştir. İnsanlar o şahsa hep şüphe nazarıyla bakarlar, güvenleri sarsılır, gözden gönülden düşer. Söylese daha ehven olabilirdi. Bu davranış çok yanlış, vebâli de ağırdır.
8.Yalan konuşmak, bu da münâfık sıfatıdır. Yalancı bir şahsın toplumda yeri yoktur. Güven sarsılır, itibar edilmez, büyük günahlardandır.
9.Suizan; kesin bir bilgiye dayanmadan, tahminleriyle veya yalan gerçek belirsiz, duyduklarıyla şahıslar üzerinde hükmetmek. Bu da çok tehlikelidir. İftira ve bühtâna sebep olabilir.
10.Lânet etmek; lânet edilen kişi, lâneti hak etmediyse o söz kendine gelir ve kişi kendi kendine lânet etmiş olur.
11.Beddua; bedduanın da lânet gibi kendisine dönme tehlikesi vardır. Sövme müslümana asla câiz değildir.
12.Mahremiyete ait durumları bir başkasına anlatmak da câiz değildir. Ancak zarûret olursa müstesna.
13.Ölüye ağıt yakarak, bağıra çağıra ağlamak da dinde yasaklanmıştır.
Bu yasaklara uymamanın ve haramları helâl telâkki etmenin küfre sebep olacağı, ehl-i fetva tarafından haber verilmiştir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder