İrade zayıf ya da kuvvetli olabilir mi? Olursa bunun nedeni nedir?
Evet, her durumda olduğu gibi bu durumda da iradenin kuvvetli ya da zayıf olması söz konusudur. Yüce Allah(cc) kulunun fıtratına iradeyi derc etmiştir. Bu da diğer vasıflarda ve iman, ihlâs mevzuunda olduğu gibi çeşitli sebeplerle kuvvetlenir veya yine bazı sebeplerden dolayı gelişmez, zayıf kalır ya da sonradan zaafa uğrar.
Kuvvetlenmesinin en önemli yolu imandır. Fakat iman etmek de bazı zamanlar iradeye bağlıdır. Bazı insanlar içinde bulundukları ortam ve imkânlar sayesinde kolayca kolayca iman etmişlerdir. Fakat öyle durumda olanlar vardır ki, iradesi ile hakikati bulmak zorundadırlar.
Onun içindir ki, insan hayatında ve Hak Tealâ'ya karşı sorumluluklarda irade dışı hemen hemen yok denecek kadardır. İmanlı bir kul göz, kulak yolu ile aldığı bilgileri, vicdanından hissettiği doğruları değerlendirir, ciddiyeti muhafaza ederse bu kanalla gelen füyuzat iradeyi besleyip kuvvetlendiren birer sebep olacaktır. Böylece his dünyasına ait iradesi kuvvetlenir.
Hakta karar kılar biiznillah. Yoksa ilimden, irfandan mahrum, nereden geldiğini nereye gideceğini hesaplamayan gafil cahilin vicdanı ölmüş, iradesi felç olmuştur. Bu tür insanlar iradeden ziyade hisleri ile yaşarlar.
Bir de iradesini daha menfi duygularla besleyenler vardır ki, bunların iradeleri de menfiyatta kuvvet bulmuştur. İç alemi, duygu ve düşünceleri, talep ve arzuları hep menfi şeylerdir. İrade de bu tür insanların iç aleminde o yönlü rol oynamaktadır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder