SEVİYE

Bazen muhatabın durumu onun seviyesine inmeyi gerektirir. Muhatabın seviyesine göre konuşmak ilâhi bir ahlâktır.

Efendimiz(sav) bizi, ilâhi ahlâkla ahlâklanmaya çağırıyor. Ahlâkûllah'la ahlâklanmayı, Sıfatullah'la sıfatlanmayı  yüce zatında bizzat gösteriyor ve en güzel bir örnek, en güzel bir model sergilemiş oluyor. 

Her konuda olduğu gibi bu konuda da, muhatabın seviyesine göre tebliğini yaptığını görüyoruz. Kur'an adeta herkese kendi seviyesine göre konuşur. Böyle olması da gayet normaldir. 

Zira Kur'an insanı yaratan ve her an onun kalbine nigâhban olan Allah'ın(cc) kelâmıdır. Bu ilâhi kelâm, muhtevası itibarıyle insanların hidayet kaynağıdır ve istikamet garantisi olduğu gibi, hitap keyfiyetiyle de bütün mürşit ve mübelliğlerin irşat menbağıdır. Hep ona bakacak ve muhatapla konuşma tekniğini de ondan öğreneceğiz. 

Bu hususta pekçok örneklerden biri; Efendimiz(sav) buyurmuştur ki, ''Biz peygamberler topluluğu daima insanların seviyesine inmek ve onların anlayabileceği şekilde konuşmakla emrolunduk.'' 

Diğer bir beyanlarında ise ''İnsanlara akılları nispetinde konuşun'' buyurmakla, tebliğ ve irşatta bir kaideye işaret etmiş oluyor Sallallahü Aleyhi ve Sellem.