İLİM

''Ya Eba Zer! Sabahladığında Kitabullah'tan bir ayet öğrenmen, senin için yüz rekât namaz(nafile namaz) kılmandan daha hayırlıdır.'' Hadis-i şerif

''Sabahladığında ilimden bir bab öğrenmen sana bin rekât namaz kılmandan daha hayırlıdır.'' Hadis-i şerif

Hadislerden Öğrendiklerimiz;

1) Hadiste işaret edilen namaz nafile namaz olup, ilim öğrenmenin nafile namaz gibi kutsal bir ibadetin fevkinde olduğuna işaret eder.

2) İlmin fazileti cümle güzel amellerin fevkinde olup, hiçbir nafile ibadetle kıyaslanmayacağı gerçeği anlatılmak istenmiştir.

3) İlmin değeri çok büyüktür ki, ilme teşvik babından Efendimiz(sav) böyle bir yorumla ümmetini uyarmıştır.

4) İlimsiz hiçbir şeye nailiyatın mümkün olmadığı ve olmayacağı muhakkaktır. İman dahi ilme muhtaçtır. İnsanın iman etmesi için önce bilmesi gerekir.

''Allah'ın ateş azatlılarına bakmak isteyenler ilim öğrenenlere baksınlar. Muhammedin nefsi kudret elinde olan Allah'a yemin ederim ki, bir âlimin kapısına giden hiçbir müteallim(öğrenmeye giden) yoktur ki Allah her adımına bir senelik ibadet sevabı yazmış olmasın.'' Hadis-i şerif

''Babanın yüzüne bakmak, Kâbe-i Muazzama'ya bakmak, Mushaf-ı Şerif'e bakmak, âlimin yüzüne bakmak ibadettir. Bir âlimi ziyaret eden Beni ziyaret etmiş gibidir, bir âlimle oturmuş olan Benimle oturmuş gibidir. Kim dünyada âlim kulla oturursa Allah-ü Tealâ onu kıyamet gününde Benimle oturtur.'' Hadis-i şerif

''Kim ilim tahsili için bir yola çıkarsa, Allah onun için cennete giden yolları kolaylaştırır.'' Hadis-i şerif

''Bir topluluk Allah evlerinden bir evde oturur ve orada marifet-i ilâhi adına dersler, sohbetler yaparsa üzerlerine sekine iner ve Cenâb-ı Hak orada bulunanları kendi yanında olanlara anlatır, anlatır.'' Hadis-i şerif

''Erkek ve kadın her müslüman için ulûm-i diniyesini talep edip öğrenmesi farzdır.'' Hadis-i şerif

''Bir kimse ilmini tezyin(ziyade) eder de o kimsenin iktisab ettiği ilim o kimseyi dünya muhabbetinden zühdünü tezyid etmezse Cenâb-ı Hak'tan uzak kalmaktan başka birşey kazanamaz.'' Hadis-i şerif

İzah; Hadiste Efendimiz(sav) gayet açık bir ifade ile beyan ediyor ki, bir insanın  ilmi ziyadeleştiği halde o şahıs dünya sevgisini, kötü alışkanlıklarını aşamadıysa ve öğrendiği ilimle âmil değilse, o şahsa ilim fayda vermemiştir, üstelik bu yüce nimetin kadrini bilmeyişinden dolayı Hak'tan uzak kalmış bir zavallıdır.

''Allah'ın kulları içinde Cenâb-ı Hak'tan korkanlar ancak Cenâb-ı Hakkın zatını, sıfatını, kahr-u gadabını lâyıkıyla bilen âlimlerdir.'' Hadis-i şerif 

İzah; Bu hadisten anlaşılan o ki her insan Cenâb-ı Hak hakkında bilgisi nispetinde korkar ve o nispette günahlardan uzak olur. Evet hakiki âlimler ki hem Hak Tealâ'dan korkusunda hem de sevgi, saygı, itaat hususunda avam halktan çok ileride olan örnek şahsiyetlerdir.

''Hiçbiriniz Benim kadar Allah'ı bilemezsiniz(yani Allah'ın zatı, sıfatı, esması ve kahr-u gadabı gibi Allah'a ait ilim) hiçbiriniz Benim sevdiğim kadar sevemezsiniz ve hiçbiriniz Benim kadar korkamazsınız. En çok bileniniz, en çok seveniniz ve en çok korkanınızım.'' Hadis-i şerif

''İbadetin efdali fıkıh ilmini öğrenmek ve dinâyetin efdali perhizdir, yani haramları terk etmektir.'' Hadis-i şerif

''İlim öğrenmekle Bari Tealâ'nın azamet ve celâli bilinip, havf ve haşyet hasıl olur. İlim talebi ibadettir. İlim müzakeresi tespihtir. İlimden bahsetmek cihattır, bilmeyene öğretmek sadakadır ve ehline belz etmesi kurbettir (yani Allah'a yakınlıktır) İlim helâl ve haramın nişancısıdır ve ehl-i cennet yolunun delilidir. İlim haşyette enistir ve gurbette musahib yoldaştır, gam ve sürûrda delildir. İlim düşman üzerine silahtır ve dostlar yanında zinettir. Allah-ü Tealâ nice kavmi ilimle ref eyler, yüceltir, yükseltir.'' Hadis-i şerif

''Melâ-i kiram ehl-i ilmin dostluğuna rağbet ederler ve kanatlarıyla mesh edip, okşarlar. Melekler ehl-i ilim için istiğfar ederler ve hatta denizdeki balıklar ve hayvanat dahi onların yarlığanmasını isterler. Çünkü ilim kulub-u (kalplerin) hayatıdır, kalplerin ölümü de cehildir.'' Hadis-i şerif

''Üç şey müstesna dünyada rahat yoktur (Bunlar); 1 Tilâvet-i Kur'an 2) Münâcat-ı Rahman 3) Sohbet-i İhvan Hadis-i şerif

''Ya öğrenen ol, ya öğreten ol veyahut seven, saygı duyan ol, bir dördüncüsü olma.'' Hadis-i şerif

Açıklama; Efendimiz(sav) bu hadis-i şeriflerinde ilmin değerine işaretle müninleri uyarıyor.
1)İlme değer verip öğrenenlerden ol.
2)İlmi öğrenenlerden, (bazı istidatlı olanların da öğrendiğini başkalarına öğrettiğini buyurarak) öğretenlerden ol.
3)İlmi öğrenmede ve öğretmede gafil olan cahillere de, hiç olmazsa ilme ve ilimle meşgul olanlara, âlime saygılı, muhabbetli ol diyor.
4)Bir dördüncüsü olma demekle de hem cahil, hem de saygısız, muhabbetsiz olma diyerek uyarıyor. Hiç şüphesiz ki Allah'ın(cc) değer verdiği şeylerin başında ilim gelir ki, bu ilim ilm-i ilâhidir. İnsanı diğer varlıklardan ayıran faktörlerin başında ilim gelir.

''Ey Muhammed! Siz nasa ihrac olan ümmetlerin hayırlısısınız. Zira siz emr-i bil maruf, nehy-i anil münker eder, Allah'a iman edersiniz.'' Âl-i İmran Sûresi(110)

İzah; Hiçbir peygamber ümmeti, varis-i enbiya rütbesine nail olamamıştır. Yani hiçbir peygamberin ümmetine emr-i bil maruf, nehy-i anil münker vazifesi verilmemiştir. Ancak bu şerefli vazife ümmet-i Muhammed'e tevdi edilmiştir. 

''Kim ki ilim tahsiline çıkarda ilim elde ederse, ona iki kat sevap yazılır. Kim ki ilim tahsiline çıkar fakat hedefine ulaşamazsa, ona da bir kat sevap yazılır. İlim ve hikmet ehliyle düşüp kalkan, alçak tabiatlı ve günahkâr kimselerden uzak duranlara ne mutlu.'' Hadis-i şerif

''Hayrı her ne kadar hepsini yapamazsanız da marufu emrediniz, her ne kadar kötülüğü tamamen terk edemeseniz de ondan nehyediniz.'' Hadis-i şerif

''Oğulcuğum! Namazı dosdoğru kıl, marufu emret, münkerden nehyet, sana(gelen) isabet eden musibetlere de sabret.'' Lokman Sûresi(17)

''Ayakta dikilen bir ümmet vardır ki, gecenin saatlerinde onlar secdeye kapanarak Allah'ın ayetlerini okurlar. Allah'a ve ahiret gününe inanırlar, iyiliği emrederler, kötülükten vazgeçirmeye çalışırlar, hayır işlerinde birbirleriyle yarışırlar, işte onlar salihlerdir.'' Âl-i İmran Sûresi(113-114)

''Tezkiye-i nefis ve tasfiye-i kulub için insanlara, ümmetime tebliğ için sünnetimi beyan eden, 40 hadis-i şerif hıfz edip mahallinde(yerinde) sarf eden(hadislerle amel eden) kimseyi kıyamet günü şefaatime dahil ederim.'' Hadis-i şerif

''İsra gecesinde ateşten makaslarla dudakları kesilen bir kavme rastladım. Siz kimsiniz? diye sordum. Onlar da biz iyilikleri emredip de yapmayanlar; kötülükten nehy edip de o kötülüğü yapanlarız, dediler.'' Hadis-i şerif

''Sizden biriniz bir kötülüğü gördüğü zaman onu eliyle bozsun, buna gücü yetmezse diliyle bozsun, buna da gücü yetmezse kalbiyle buğz etsin. Bu son kısım imanın son kısmıdır.'' Hadis-i şerif

''İnsanlara öğretmek için ilimden bir mesele öğrenen kimseye 70 sıddık sevabı verilir.'' Hadis-i şerif 

''Ben müslümanım deyip iyi ameller işleyerek Allah'a davet edenden daha güzel sözlü kimdir.'' Fussilet Sûresi(33)

''Kıyamet günü Allah-ü Tealâ abid ve mücahitlere girin cennete der. Âlimler; bizim öğretmemiz sayesinde ibadet ettiler ve mücahede ettiler deyince Hak Tealâ buyurur; Siz Benim nezdimde bazı meleklerim gibisiniz, şefaat edin şefaatiniz(kabul ve) makbûldür buyuracak, onlar da şefaat edince(şefaate nâil olanlar da) cennete girecektir. 

Not; Bu şefaat yalnız âlimlere olmayıp, bildiğini yaşayıp ve öğretenlere mahsustur hükmünü çıkarmıştır muhaddisler.

''En güzel hediye hikmetli bir sözü iyice anlayıp din kardeşine anlatmaktır, bu aynı zamanda bir senelik ibadete karşılıktır.'' Not; Nafile ibadet.

''Öğrendiği bilgiyi saklayan âlimi Allah-ü Tealâ kıyamet günü ağzına ateşten gem vurarak cezalandırır.'' Hadis-i şerif

''Heves edilecek iki şey vardır, birincisi Allah-ü Tealâ'nın kendisine ilim verdiği ve bu ilimle amel edip başkalarına öğreten, ikinci de Allah'ın verdiği serveti(Hak rızası yolunda) iyiliklerde sarf edendir.'' Hadis-i şerif

''Allah'ın rahmeti Benim velilerim üzerine olsun buyurmuş Efendimiz(sav). Senin velilerin kimdir ya Resûlallah denildiğinde cevaben, Benim sünnetimi yaşayıp Allah'ın kullarına öğretenlerdir.'' 

''Kim bir hadis öğrenir de öğrendiği hadisi bir başkasına öğretir, o(öğrenen şahıs) da öğrendiğiyle amel ederse o hadisi öğreten, amel eden gibi sevap kazanır.'' Hadis-i şerif

''Allah'ı hatırlatan ve Allah'a yaklaştıran cihetiyle öğretmenlik ve öğrencilikten dünyada(daha güzel bir şey yoktur).'' Hadis-i şerif 

''Gerçekten Allah'ın melekleri, yer gök ehli, hatta yuvasında karıncalar, suda balıklar insanlara iyiliği öğretenlere dua ederler.'' Hadis-i şerif 

''Yeryüzünde tapılacak tanrılardan Allah'ın en çok buğz ettiği şey heva-i nefistir.'' Hadis-i şerif

''Zikir meclislerinde ve ilim meclislerinde bulunmak bin rekat namazdan(nafile namaz), bin hastayı ziyaretten ve bin cenazeyi teşyiden efdaldir buyurunca, Ya Resûlallah! Kur'an okumaktan da üstün müdür? diye soruldu. Cevaben Efendimiz(sav) Kur'an okumak ilim ile fayda verir, buyurdu.''

Hz.İsa(as) buyurmuştur; ''Kim ki (dini ilim) öğrenir, öğrendiğiyle amel eder ve (başkalarına ) öğretirse göklerde saygıyla anılır.''

Hz.Musa'nın(as) duası; Rabbi inni zalemtü nefsi fağfirli fe ğafera leh innehü hüvel ğafurur rahim.'' Kasas Sûresi(16)

''Sizden hayra çağıran, iyiliği emredip kötülüğü men eden bir topluluk bulunsun, işte onlar kurtuluşa erenlerdir.'' Âl-i İmran Sûresi(104)

''Bidat sahibini red ve (bidatını) inkâr edenin kalbini Allah emniyet ve imanla doldurur. Bidat sahibine ihanet eden kimseyi büyük korku gününde(mahşer günü) Allah emin kılar, bidat sahibine karşı yumuşak davranıp ona ikramda bulunan ve ona güleryüz gösteren kimse ise Allah'ın Muhammed(as)'a indirdiğini istihfaf(hafife alma) etmiş olur .''

''Ya Ebu Salebe! İyilikleri emret, kötülüklerden vazgeçirmeye çalış. Ne zaman ki aşırı derecede cimrilik hâkim olur, nefislerinin arzusu peşine de gidilir, dünya ahiret üzerine tercih edilir, herkes kendi görüşünü beğenir, kimse kimseyi tanımaz(yani nasihat dinlemez hale gelinirse) o zaman insanlardan vazgeç(yani nasihat dinlemeyen, isyanda ısrarlı olup kendi görüşünü beğenenlerden ) vazgeç(uğraşma). Kendine bak, önümüzde gece karanlığında yol kesenler gibi karanlık günler vardır ki, o günlerde benim sünnetime sarılanlara sizlerin bugün aldığı mükâfatın 50 misli vardır.'' 

''Yapmadığınızı söylemeyiniz, Allah indinde büyük hısma sebep olur.'' Allah buyurur; ''İnsanlara iyiliği emredip de kendinizi unutur musunuz?'' Bakara Sûresi(44) 

''Mümin, günahını bir dağ altında oturup da hemen çöküvereceğinden korkan bir kimse gibidir. Facir ise günahını burnuna konup uçmuş bir sinek gibi görür.'' 

''Heva ve hevesini kendisine ilâh edinen kimseyi gördün mü? Ey Resûlüm Sen ona koruyucu olabilir misin? Furkan Sûresi(43)

Dua; Allahümme vevfikna ila ma tühibbü ve terda. Allahım! Bizi isteğimiz değil, Senin hakkımızda razı olacağın, rıza ve hoşnutluğunu kazandıracak işlere muvaffak eyle. Amin